Η βρογχιολίτιδα αποτελεί μία από τις πιο κοινές ασθένειες της βρεφικής ηλικίας και είναι η κατεξοχήν αιτία νοσηλείας στα βρέφη. Τα υπεύθυνα παθογόνα είναι κυρίως ιοί με κυρίαρχο τον Ιό αναπνευστικού συγκυτίου (RSV) και τους ρινοϊούς (RV). Οι ηλικίες που προσβάλλονται συνήθως είναι τα βρέφη έως 12 μηνών με την επίπτωση της νόσου να φθάνει το 32% χωρίς να αποκλείεται η νόσηση και αργότερα μέχρι και την ηλικία των 2 ετών.

Η οξεία βρογχιολίτιδα ξεκινά συνήθως με μία ρινίτιδα λίγων ημερών, χαμηλό ή και καθόλου πυρετό, και βήχα ως αποτέλεσμα της φλεγμονής στα βρογχιόλια. Ουσιαστικά η βρογχιολίτιδα δεν είναι άλλο από μια φλεγμονή των μικρών βρογχιολίων και των γύρω ιστών. Κλινικά παρουσιάζεται με δυσκολία στην εκπνοή. Άλλα συμπτώματα είναι ο υγρός παραγωγικός βήχας, η ταχύπνοια, οι εισολκές των μεσοπλευρίων διαστημάτων, η εισολκή της σφαγής ακόμα και η αναπέταση των ρινικών πτερυγίων. Ιδιαιτέρως χαρακτηριστικός είναι ο ήχος του εκπνευστικού συριγμού, που στις πιο σοβαρές περιπτώσεις είναι ακουστός και χωρίς στηθοσκόπιο. Ο ήχος αυτός, που ουσιαστικά αποτελεί ένα σφύριγμα κατά την εκπνοή, είναι αυτό που εμείς οι γιατροί συχνά αποκαλούμε wheezing και σημαίνει απόφραξη.

Η θεραπεία της βρογχιολίτιδας συνίσταται σε 3 άξονες:

1. Ενυδάτωση με πολλά υγρά
2. Βρογχοδιαστολή
3. Περιορισμό της φλεγμονής

Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει συστάσεις για καλή ενυδάτωση των μικρών ασθενών με πολλά υγρά, ροφήματα βοτάνων, σούπες, χυμούς, ανάλογα με την ηλικία φυσικά και τις εξατομικευμένες οδηγίες του παιδιάτρου.  

Ο δεύτερος άξονας, η βρογχοδιαστολή, επιτυγχάνεται με τη χορήγηση οξυγόνου αλλά και φαρμάκων όπως η σαλβουταμόλη (Aerolin) - σε βρέφη άνω των 3 μηνών-, το ιπρατρόπιο και η αδρεναλίνη.  

Ο τρίτος άξονας είναι και ο πιο σύνθετος και καθοριστικός για την πρόγνωση της νόσου. Αφορά στην μείωση της φλεγμονής στα βρογχιόλια η οποία συνηθέστερα είναι πολυπαραγοντική. Για την μείωση της φλεγμονής χορηγείται η κορτιζόνη (Flixotide, Soldesanil, Sirodrol, Dexamethasone).

Ιδιαιτέρως καθοριστικός βέβαια είναι και ο ρόλος άλλων παραγόντων. Ως εκ τούτου υπογραμμίζεται πάντοτε η σύσταση για: 

• Μητρικό θηλασμό
• Διακοπή παθητικού καπνίσματος: σε περίπτωση που οι γονείς ή φροντιστές του παιδιού καπνίζουν παροτρύνεται η διακοπή ανεξάρτητα από τον αν συνηθίζουν να καπνίσουν έξω από το σπίτι ή στον απορροφητήρα.
• Έγκαιρη διάγνωση αλλεργιών

Σε αυτό το σημείο αναπόφευκτα θα επικαλεστούμε εκ νέου τις τελευταίες σειρές της παραπάνω παραγράφου και θα τονίσουμε την αναγκαιότητα για μητρικό θηλασμό, για διακοπή του καπνίσματος από τους γονείς και φροντιστές του παιδιού καθώς και την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία τυχόν αλλεργιών, όπως η αλλεργική ρινίτιδα και οι τροφικές αλλεργίες, παθήσεις που συνήθως κάνουν την εμφάνιση τους πριν τα δύο πρώτα έτη ζωής. Μάλιστα στις περιπτώσεις των αλλεργιών θα πρέπει ακόμα περισσότερο να ενισχύεται η σύσταση για μητρικό θηλασμό.  

Επιπλέον, βρέφη που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο, όπως τα πολύ πρόωρα, τα βρέφη με καρδιοπάθειες ή βρογχοπνευμονική δυσπλασία λαμβάνουν εγκαίρως το ειδικό μονοκλωνικο αντίσωμα (palivizumab) έναντι του RSV, γνωστό ως Synagis.

Τέλος, η σωστή υγιεινή με καλό πλύσιμο των χεριών, η σωστή διατροφή, η αποφυγή του συγχρωτισμού ιδιαιτέρως τους χειμερινούς μήνες και η αποφυγή πρώιμης ένταξης των παιδιών σε σχολικές ομάδες, κάτω δηλαδή από την ηλικία των 2 ετών, όπου αυτό είναι εφικτό είναι κάποιοι επιπλέον τρόποι αποφυγής σοβαρής λοίμωξης και νοσηλείας.

Μια σοβαρή οξεία βρογχιολίτιδα κατά την πρώιμη βρεφική ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης άσθματος, το οποίο μπορεί να επιμένει μέχρι και την ενηλικίωση. Δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως αν η ίδια η βρογχιολίτιδα αποτελεί την αιτία κάποιας μόνιμης βλάβης στον πνεύμονα με αποτέλεσμα τα συχνά επεισόδια συριγμού έκτοτε ή αν πρόκειται για μια κοινή κληρονομούμενη συνθήκη στην οποία οφείλονται από κοινού και οι βρογχιολίτιδες και το άσθμα.

Πολλές μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί σχετικά και τα αποτελέσματα είναι ακόμη διφορούμενα. Βέβαιο είναι πως παιδιά που παρουσίασαν σοβαρό επεισόδιο οξείας βρογχιολίτιδας ακομα και από απλό ρινοϊό πριν την ηλικία των 2 ετών είχαν 3πλάσσιες πιθανότητες να αναπτύξουν άσθμα ή ατοπική δερματίτιδα αργότερα στη ζωή τους.

Ας δούμε λοιπόν κάθε επεισόδιο βρογχιολίτιδας ως μια ευκαιρία επαναπροσδιορισμού των συνθηκών διαβίωσης και καθημερινότητας του παιδιού μας (παθητικό κάπνισμα, διατροφή, μικροβίωμα, έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία αλλεργιών), προκειμένου να τις βελτιστοποιήσουμε και να αποφύγουμε την ανάπτυξη ατοπίας και άσθματος.

ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ:

Μόλις το παιδί σας αναρρώσει από μια βρογχιολίτιδα, μην επαναπαυτείτε, διότι με τον τρόπο αυτό θα έρθει και η επόμενη. Μιλήστε με τον Παιδίατρο σας για το πώς μπορείτε μαζί να αποφύγετε την επόμενη. Η λύση δεν είναι να έχετε πάντοτε ένα Aerolin έτοιμο για χρήση. Η λύση είναι να το πετάξετε!

ΒιβλιογραφΙΑ