Αντιδράσεις σε τροφές παρατηρούνται για περισσότερα από 200 χρόνια, ωστόσο την τελευταία δεκαετία τα νέα περιστατικά έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, γεγονός που ενδεχομένως οφείλεται στην πιο ολοκληρωμένη και σωστή διάγνωση τους. Η συχνότητα στα παιδιά φτάνει στο 8% ενώ στους ενήλικες μόλις στο 4%. Οι εκδηλώσεις τροφικής αλλεργίας δεν είναι άλλο από μια παθολογική απάντηση του ανοσοποιητικού συστήματος του παιδιού σε μια τροφή.

ΜΕ ΠΟΙΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΜΙΑ ΤΡΟΦΙΚΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑ

Οι περισσότερες τροφικές αλλεργίες εμφανίζονται κατά τη βρεφική ηλικία, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο και μιας πιο όψιμης εμφάνισης (μετά τα 2 έτη). Η τυπική συμπτωματολογία περιλαμβάνει:

• ξηροδερμία, έκζεμα, παρατεταμένη νινίδα, επίμονο παράτριμμα
  
• αναγωγές ή εμετούς
• βλεννοαιματηρές κενώσεις
• στασιμότητα της ανάπτυξης (κυρίως βάρους)
• άρνηση λήψης τροφής
• έντονη, αδικαιολόγητη ανησυχία
• δυσκοιλιότητα (σε μεγαλύτερα παιδιά)

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΑΣ

Με γνώμονα το είδος του ανοσολογικού μηχανισμού που εμπλέκεται κάθε φορά αυτές διακρίνονται σε 3 μεγάλες κατηγορίες:

(α) η IgE μεσολαβούμενη ή άμεσου τύπου τροφική αλλεργία, στην οποία κυριαρχεί η ανοσοαπόκριση των ειδικών IgE αντισωμάτων. Πρόκειται για την πιο κοινή μορφή τροφικής αλλεργίας και είναι και εκείνη που έχει μελετηθεί περισσότερο. Τα συνήθη υπεύθυνα αλλεργιογόνα με τη σειρά που αναφέρονται είναι τα εξής: γάλα, αυγό, φιστίκια, ψάρια & θαλασσινά, σόγια, σιτηρά. 

(β) η non IgE μεσολαβούμενη ή έμμεσου τύπου τροφική αλλεργία, στην οποία τα ειδικά IgE αντισώματα δεν εμπλέκονται τόσο όσο η κυτταρική ανοσία. Σε αντίθεση με τις πρώτες οι έμμεσου τύπου αλλεργίες (non IgE) έχουν αρχίσει να μελετώνται τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα πολλά ερωτήματα αναφορικά με την παθογένεια τους να παραμένουν αναπάντητα. 

• Αλλεργική Πρωκτοκολίτιδα (Food Protein-induced Allergic Proctocolitis-FPIAP
• Σύνδρομο Εντεροκολίτιδας (Food protein-induced Enterocolitis - FPIES)
• Εωσινοφιλική (ή ηωσινοφιλική) Οισοφαγίτιδα (Eosinophilic Eosophagitis - EoE)
• λοιπές ηωσινοφιλικές διαταραχές του πεπτικού, πλην της EoE (non EoE Eosinoplilic gastrointestinal disorders - non EoE EGID)

(γ) η μικτή τροφική αλλεργία.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΙΑΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΑΣ

Η θεραπεία της τροφικής αλλεργίας πρέπει να είναι πλήρως εξατομικευμένη και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος της αλλεργίας και τη βαρύτητα. Κύριος άξονας είναι η αποχή από το υπεύθυνο αλλεργιογόνο και η σταδιακή επανεισαγωγή του υπό ιατρική καθοδήγηση. 
Μελέτες έχουν δείξει πως επιπροσθέτως της αποχής, κάτι ακόμα που θα μπορούσε να συντελέσει αποτελεσματικά στη βελτίωση της κλινικής εικόνας των παιδιών με αλλεργία ή ακόμα και πρόληψη της είναι η χορήγηση βιταμίνης D αλλά και ω-3 λιπαρών οξέων που λειτουργούν ως σπουδαία αντιοξειδωτικά με ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση.  
Συστήνεται λοιπόν στις μητέρες που θηλάζουν η κατανάλωση λιπαρού ψαριού, όπως η σαρδέλα και ο σολομός, τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης μία ακόμα σύσταση που αναφέρει την κατανάλωση αντίστοιχης ποσότητας ψαριού και κατά την εγκυμοσύνη, ως μέτρο υψηλής πρόληψης από πιθανές αλλεργίες του βρέφους.

της Δέσποινας Ξιούφη

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. JonejaJM. Infant food allergy: where are we now? JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2012 Jan;36(1 Suppl):49S-55S.
2. Prescott SL et al. The importance of early complementary feeding in the development of oral tolerance: concerns and controversies. Pediatr Allergy Immunol. 2008 Aug;19(5):375-80.
3. Sicherer SH, Sampson HA. Food allergy. J Allergy Clin Immunol 2010;125:S116-25.
4. Soller L, Ben-Shoshan M, Harrington DW, et al. Overall prevalence of self-reported food allergy in Canada. J Allergy Clin Immunol 2012;130:986-8.
5. Branum AM, Lukacs SL. Food allergy among children in the United States. Pediatrics 2009;124:1549-55.